Ο ποιητής έγραψε: «Τη Λευκάδα δεν θα την ανακαλύψεις ποτέ όσο κι αν ψάξεις, όσο κι αν την αγαπήσεις». Η Λευκάδα, πράγματι, είναι ένα μυστήριο. Μια γυναίκα που σου υπόσχεται πολλά, που σου προσφέρει περισσότερα, αλλά δεν σου αφήνει ποτέ την αίσθηση ότι την έχεις κατακτήσει. Η Λευκάδα, αν ήταν μάγισσα, θα την έλεγαν Κίρκη. Αναπαμένη στην αγκαλιά του Ιονίου, μέσα σε χρώματα, στους θυμούς της φύσης, στο άλλο μπλε της θάλασσας, στη συναυλία της αλμύρας και του πεύκου, το νησί των ποιητών ταξιδεύει μοναχικό στον χρόνο προκαλώντας τις αισθήσεις.
Το μεγάλο πλεονέκτημα της Λευκάδας είναι ότι συνδέεται με πλωτή γέφυρα με την ξηρά, δηλαδή είναι ένα νησί που μπαίνει και βγαίνει κανείς χωρίς να υπολογίζει τις καιρικές συνθήκες και, κυρίως, ανέξοδα. Η πόλη της Λευκάδας, πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού, βρίσκεται στο βορειότερο άκρο του νησιού. Ζωντανή και οργανωμένη πόλη με τη μαγευτική αμμουδιά της Γύρας-Αγ. Ιωάννη μήκους 7 χιλιομέτρων. Σήμα κατατεθέν οι 5 ανεμόμυλοι. Γνωστός σερφότοπος με όμορφο ηλιοβασίλεμα. Η λιμνοθάλασσα στην πόλη είναι ο μεγαλύτερος υγρότοπος του νησιού. Εδώ μπορείτε να θαυμάσετε ερωδιούς, καλημάνες, κύκνους, αγριόπαπιες και αγριόχηνες. Απολαύστε σουμάδα και γλυκά κουταλιού στα γραφικά καφενεία της Κουζούμπεης.
Ανατολικά του νησιού, μετά την πόλη, πρώτος σταθμός η Λυγιά (6 χλμ.), το δεύτερο σε δυναμικότητα αλιευτικό κέντρο της Δυτικής Ελλάδας. Στις παραλιακές ταβέρνες σας περιμένουν ολόφρεσκα καλαμαράκια και μεγάλη ποικιλία φρέσκων θαλασσινών. Ακολουθεί η Νικιάνα (10 χλμ.) και νοτιότερα το Νυδρί (17 χλμ από την πόλη) το τουριστικότερο μέρος του νησιού. Συνδυάζει βουνό, κάμπο και θάλασσα. Σε απόσταση 3 χλμ. από το χωριό βρίσκονται οι καταρράκτες, ενώ απέναντι προβάλλουν τα πριγκιποννήσια.
Νοτιότερα από το Νυδρί, την ανατολική πλευρά του νησιού, περνάμε το Βλυχό, το Γένι και τη Δεσίμι, για να φθάσουμε στον Πόρο με την όμορφη αμμουδιά του και στα Σύβοτα, έναν κλειστό απάνεμο κόλπο. Εδώ θα φάτε φρέσκους αστακούς. Κοντά στα Σύβοτα είναι το Μαραντοχώρι, ένα ημιορεινό χωριό με μια γραφική λίμνη, έναν μικρό υγρότοπο 3 στρεμμάτων που φιλοξενεί σημαντικά είδη πτηνοπανίδας. Γύρω από την περιοχή φωλιάζουν αετοί και άλλα είδη αρπαχτικών πουλιών.
Στη νότια Λευκάδα ξεχωρίζει η Βασιλική, που φημίζεται για τον υπέροχο κόλπο της, που την κατατάσσει σε μία από τις δέκα καλύτερες περιοχές στον κόσμο για σέρφινγκ. Με καραβάκι από τη Βασιλική μπορείτε να επισκεφθείτε την παρθένα αμμουδιά Αγιοφύλι, αλλά και τις παραλίες της δυτικής πλευράς. Συνδέεται με φέρι μπόουτ από την Ιθάκη και την Κεφαλονιά.
Μια επίσκεψη διά θαλάσσης από τη Βασιλική στο ακρωτήριο Λευκάτας θα σας εντυπωσιάσει. Εδώ, κατά την παράδοση, αυτοκτόνησε η ποιήτρια Σαπφώ, όταν ο Φάων αποποιήθηκε τον έρωτά της.
Η δυτική πλευρά του νησιού αγκαλιάζει το Ιόνιο Πέλαγος. Αν ζητάτε ερημικές αμμουδιές και πεντακάθαρη θάλασσα, τότε βρήκατε τον παράδεισό σας. Ξεκινώντας από την πόλη για τα δυτικά συναντάμε τους Τσουκαλάδες. Μπορείτε να επισκεφθείτε την παραλία Καμίνια-Άη Γιάννη, όπου θα συναντήσετε το σπήλαιο που έως τώρα είναι ανεξερεύνητο. Σε μια διαδρομή μέσα στο κοινοτικό πευκοδάσος προβάλλει η παραλία Γιαλού Σκάλα, ενώ ο Κόκκινος Βράχος και το Κάτω Σκαλί είναι οι άλλες παραλίες του χωριού. Ακολουθεί η μεγάλη παραλία Πευκούλια και το ψαροχώρι Άγιος Νικήτας, 13 χλμ. από την πόλη. Πρόκειται για έναν παραδοσιακό οικισμό, ο οποίος προστατεύεται με ειδικό Π.Δ. του 1992. Με τη ραγδαία τουριστική ανάπτυξη των τελευταίων ετών το χωριό έχει καταστεί σημαντικό τουριστικό θέρετρο της Λευκάδας με δυναμικότητα 1.500 περίπου κλινών σε ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια.
Δίπλα στο χωριό βρίσκεται η ερημική παραλία Μύλος. Η πρόσβαση γίνεται με μονοπάτι από το χωριό ή με σκάφος. Νοτιότερα, 23 χλμ. από την πόλη, βρίσκεται ένα από τα πιο παλιά και μεγάλα χωριά του νησιού, το Καλαμίτσι. Η θέση του, αθέατη από την πλευρά της θάλασσας, επιλεγμένη έτσι ώστε να προστατεύεται από τις επιδρομές των πειρατών. Αστραφτερά γαλαζοπράσινα νερά και ξανθιές αμμουδιές σας περιμένουν στο Αβάλι, στα Καβαλικευτά, τη Μεγάλη Πέτρα και το Μερτάρι. Από τις πιο γνωστές και οργανωμένες παραλίες το Κάθισμα, όπου οι πρόποδες του βουνού μοιάζουν να αγκαλιάζουν τη θάλασσα και το μόνο που τα χωρίζει, η μεγάλης έκτασης αμμουδιά.
Στη νοτιοδυτική Λευκάδα ο επισκέπτης θα εντυπωσιαστεί από τις αμμουδιές Αθάνι, Εγκρεμνοί και Πόρτο Κατσίκι, οι οποίες θεωρούνται από τις καλύτερες της Μεσογείου. Το Πόρτο Κατσίκι πολιορκείται από τους τουρίστες, ενώ καραβάκια έρχονται από το Νυδρί και τη Βασιλική. Στην ορεινή Λευκάδα δεκάδες μικρά νησιά ξεφυτρώνουν σαν ξεχασμένα από το χρόνο: Εγκλουβή, Άγιος Πέτρος, Χορτάτα, Σύβρος, Βαυκερή, Νιοχώρι, Εξάνθεια, Δρυμώνας κ.α. Πανέμορφα χωριά με το δικό τους χρώμα. Ξεχωρίζει η Καρυά, το κεφαλοχώρι της ορεινής Λευκάδας με τα παραδοσιακά σπίτια, την όμορφη πλατεία, τους γέρικους πλατάνους και το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης. Εδώ μπορείτε να αγοράσετε τα φημισμένα κορσάνικα κεντήματα. Κοντά στην Καρυά βρίσκονται οι Σφακιώτες (9 χλμ. από την πόλη) με τα πέντε χώρια Απρογερακάτα, Κάβαλος, Λαζαράτα, Πινακοχώρι και Σπανοχώρι. Ο τόπος που στάθηκε πηγή έμπνευσης για τον Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, για ν γράψει το ποίημα «Φωτεινός» εντυπωσιασμένος από την εξέγερση των χωρικών το 1357 ενάντια στου Ενετούς του Γρατιανού Τζώρτζη.
Το νησί αποτελεί ιδανικό μέρος για θαλασσινές αναζητήσεις. Εδώ θα βρείτε με το σκάφος σας την «προσωπική» σας παραλία ή τον κολπίσκο για να κάνετε μόνοι σας μπάνιο. Και για όσους δε διαθέτουν σκάφος, από το Νυδρί και την πόλη της Λευκάδας γίνονται καθημερινά θαλάσσιες κρουαζιέρες στα νησάκια. Το Μεγανήσι είναι το μεγαλύτερο από το σύμπλεγμα των νησιών τα οποία αποτελούν τη διοικητική περιφέρεια του Δήμου Μεγανησίων (Ταφίων). Συνδέεται με το Νυδρί με τακτική συγκοινωνία καθώς και με την πόλη της Λευκάδας. Τρία γραφικά χωριά - το Βαθύ, το Κατωμέρι και το Σπαρτοχώρι - το καθένα με τη δική του ιδιαιτερότητα και ομορφιά, αποτελούν τους κύριους οικισμούς του Μεγανησιού.
Απέναντι από τη χερσόνησο της Αγίας Κυριακής με το γραφικό εκκλησάκι βρίσκεται πευκόφυτη η Μαδουρή, του εθνικού μας ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη. Αριστερά βλέπουμε το δεύτερο νησί της οικογένειας Ωνάση, τη Σπάρτη, και ένα νησάκι της οικογένειας Βαλαωρίτη, το Χελώνι. Πιο πέρα φθάνουμε στον επίγειο παράδεισο του Αριστοτέλη Ωνάση, το φημισμένο Σκορπιό. Το νησί αγοράστηκε το 1963 από Λευκαδίτη και έκτοτε μεταμορφώθηκε σε ένα μέρος εκπληκτικής ομορφιάς και αρμονίας της φύσης. Για τους λάτρεις της μοναξιάς μια επίσκεψη στον Κάλαμο και στον Καστό, δυο νησάκια που βρίσκονται κοντά στις Ακαρνανικές Ακτές, θα μείνει αξέχαστη.
Το νησί είναι γεμάτο ιστορικά αξιοθέατα, ενώ σύμφωνα με την γνώμη του Γερμανού αρχαιολόγου Γ. Ντέρπφελντ, που έκανε μακροχρόνιες ανασκαφές, η Λευκάδα ταυτίζεται με την Ιθάκη του Οδυσσέα. Στα αξιοθέατα του νησιού καταγράφονται: το ενετικό κάστρο της πόλης, η αρχαιολογική συλλογή, το λαογραφικό μουσείο του «Ορφέα», η Δημοτική Βιβλιοθήκη με τη συλλογή εικόνων μεταβυζαντινής τέχνης, η Χαραμόγλειος Ειδική Βιβλιοθήκη, το Μουσείο Φωνογράφου και Σπανίων Δίσκων, το Μοναστήρι της Φανερωμένης και οι πολλές εκκλησίες στην πόλη. Αποκορύφωμα της πλούσιας πολιτιστικής δραστηριότητας στη Λευκάδα είναι το φολκλορικό φεστιβάλ, που γίνεται χωρίς καμία διακοπή από το 1962 με τη συμμετοχή δεκάδων φολκλορικών συγκροτημάτων από όλο τον κόσμο (Αύγουστος). Προηγούνται οι Γιορτές Λόγου και Τέχνης που γίνονται στο νησί από το 1955 και είναι πανελλήνια καταξιωμένες με παγκόσμια απήχηση και συμμετοχή.
